یراقآلات پنجره‌های دوجداره نقش کلیدی در عملکرد، دوام و امنیت پنجره‌ها دارند. اما بسیاری از کاربران از این موضوع غافل‌اند که این یراق‌ها هم مانند هر قطعه مکانیکی دیگری، نیاز به نگهداری و روغنکاری دوره‌ای دارند.
در این مقاله قصد داریم به‌طور کامل به روش‌های نگهداری، روغنکاری و افزایش طول عمر یراقآلات پنجره‌های دوجداره (UPVC و آلومینیومی) بپردازیم.با پویان تجارت همراه باشید…
چرا نگهداری از یراقآلات مهم است؟
یراقآلات پنجره دوجداره، شامل لولا، دستگیره، اسپانیولت، قفل، سیلندر، غلطک و سایر اجزا هستند که در طول روز بارها استفاده می‌شوند. اگر این قطعات بدون سرویس باقی بمانند:
- به‌مرور سخت باز و بسته می‌شوند
- صداهای ناهنجار تولید می‌کنند
- در معرض زنگ‌زدگی یا شکستگی قرار می‌گیرند
- منجر به کاهش عمر پنجره می‌شوند
📎 مطالعه بیشتر:نقش یراقآلات در دوام و عمر مفید درب و پنجره‌ها
ابزارهای لازم برای سرویس یراقآلات
قبل از شروع، این وسایل را آماده داشته باشید:
| ابزار | کاربرد |
|---|---|
| اسپری روغن روان‌کننده (WD-40 یا مشابه) | روان‌سازی اجزا |
| پیچ‌گوشتی مناسب | سفت یا شل کردن پیچ‌ها |
| دستمال بدون پرز | پاک کردن روغن یا گرد و غبار |
| مسواک یا قلم‌مو | تمیز کردن شیارها و ریل‌ها |
مراحل کامل سرویس یراقآلات پنجره دوجداره
۱. تمیزکاری اولیه
- تمام سطح یراق، به‌خصوص اطراف لولا و اسپانیولت، را با یک دستمال خشک و تمیز پاک کنید.
- در صورت وجود گردوغبار یا ذرات، از یک مسواک یا قلم‌مو استفاده کنید.
۲. بررسی پیچ‌ها و اتصالات
- با پیچ‌گوشتی، تمام پیچ‌های قابل دید را بررسی کنید.
- اگر شل شده‌اند، آن‌ها را محکم کنید.
- اگر قطعه‌ای ترک خورده یا شکسته، حتماً تعویض شود.
۳. روغنکاری نقاط حساس
❗ استفاده از روغنهای مخصوص (نه روغن خوراکی یا صنعتی چسبنده) بسیار مهم است.
نقاطی که باید روغنکاری شوند:
- لولاهای بالا و پایین
- اسپانیولت در قسمت قفل مرکزی و بالا/پایین
- محل قرارگیری سیلندر قفل (با دقت و به مقدار کم)
- غلطک‌های پنجره کشویی
📎 بخوانید: مشکلات رایج در یراق کشویی و راه‌حل آن‌ها
۴. تست عملکرد
بعد از روغنکاری، چند بار پنجره را باز و بسته کنید تا روغن به‌خوبی در قطعات پخش شود.
هر چند وقت یک‌بار یراقآلات را روغنکاری کنیم؟
| نوع یراق | فاصله سرویس پیشنهادی |
|---|---|
| اسپانیولت و قفل‌ها | هر ۶ ماه یک‌بار |
| لولاها | هر ۴ تا ۶ ماه یک‌بار |
| غلطک پنجره کشویی | هر ۳ ماه یک‌بار |
| دستگیره‌ها | در صورت خشک شدن یا صدا دادن |
نگهداری در مناطق خاص (مرطوب، صنعتی و…)
در مناطقی مثل شمال کشور یا مناطق صنعتی با آلودگی زیاد، پیشنهاد می‌شود:
- از اسپری‌های ضدزنگ مخصوص یراقآلات استفاده شود.
- روغنکاری با فاصله زمانی کمتر (مثلاً هر ۳ ماه) انجام شود.
- از یراقآلات برند معتبر مثل ROTO یا ACCADO استفاده شود که پوشش ضدزنگ دارند.
📎 ببین: اهمیت استفاده از بلبرینگ پنجره کشویی
تفاوت نگهداری یراقآلات UPVC و آلومینیومی
هرچند بسیاری از نکات نگهداری بین پنجره‌های UPVC و آلومینیومی مشترک است، اما برخی تفاوت‌های مهم وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:
| ویژگی | یراقآلات UPVC | یراقآلات آلومینیومی |
|---|---|---|
| نوع رنگ و پوشش | اغلب گالوانیزه یا رنگ پودری | پوشش آنودایز یا گالوانیزه ضد خوردگی |
| میزان انعطاف قاب | بیشتر | کمتر و سخت‌تر |
| نوع روغن پیشنهادی | روغن خشک سبک یا سیلیکونی | روغن مقاوم به رطوبت بالا |
| نیاز به تراز در نصب | حساس‌تر | کمتر حساس |
پیشنهاد:
در صورت استفاده از پنجره‌های آلومینیومی در مناطق صنعتی، توصیه می‌شود هر ۳ ماه، روغنکاری و بازدید انجام شود تا از خوردگی جلوگیری شود.
📎 ببین مقاله: مزایای استفاده از یراقآلات آلومینیومی
سناریوهای واقعی نگهداری در پروژه‌ها
🎯 پروژه شماره ۱: پنجره کشویی در خانه ویلایی شمالی
در این سناریو، میزان رطوبت بسیار بالاست و به‌طور مکرر بارندگی وجود دارد.
✅ توصیه‌ها:
- استفاده از یراق با پوشش ضدزنگ کامل
- استفاده از اسپری سیلیکونی خشک برای جلوگیری از جذب گردوغبار
- سرویس هر ۳ ماه یک‌بار به‌جای ۶ ماه
🎯 پروژه شماره ۲: پنجره UPVC در آپارتمان شهری با تردد زیاد
در این شرایط، گردوغبار کمتر است ولی باز و بسته شدن زیاد اتفاق می‌افتد.
✅ توصیه‌ها:
- تمرکز بر روغنکاری نقاط متحرک مثل لولا، اسپانیولت، غلطک
- استفاده از روغنهای سبک برای حرکت روان
- بازدید فصلی و تنظیم سفتی پیچ‌ها
📎 مقاله مرتبط: تبدیل پنجره تک حالته به دوحالته
مزایای نگهداری منظم یراقآلات
✅ روان شدن عملکرد پنجره
✅ کاهش صدای ناهنجار هنگام باز و بسته شدن
✅ افزایش عمر مفید قطعات
✅ کاهش هزینه‌های تعمیرات
✅ افزایش امنیت (یراق‌هایی که سفت هستند ممکن است به درستی قفل نشوند)
بررسی آسیب‌های رایج در اثر عدم نگهداری
| نوع آسیب | علت اصلی | نشانه‌ها | راهکار |
|---|---|---|---|
| زنگ‌زدگی اسپانیولت | عدم روغنکاری | صدای ناهنجار، گیر کردن قفل | اسپری ضدزنگ و روغنکاری |
| سختی در حرکت غلطک کشویی | گردوغبار، روغن غیراستاندارد | صدای خش‌خش، گیر کردن پنجره | تمیزکاری کامل و روغنکاری |
| شکستگی دستگیره | فشار زیاد یا روان نبودن | دستگیره لق یا کج شده | تعویض دستگیره، سرویس قطعات داخلی |
| باز نشدن کامل قفل | ساییدگی یا جرم‌گرفتگی سیلندر | چرخش ناقص کلید | اسپری تمیزکننده مخصوص یا تعویض |
📎 حتماً بخوان: نحوه تعویض سیلندر پنجره UPVC
آموزش مرحله‌به‌مرحله روغنکاری یراق
اگر مشتری سایتت فردی غیرتکنسین باشه، این بخش خیلی کاربردیه.
۱: بررسی اولیه
با چراغ قوه یا نور روز، از نزدیک وضعیت تمام قطعات رو ببین. اگر گردوغبار زیاد دیدی، با مسواک خشک تمیزش کن.
۲: روغنکاری لولا
یک قطره روغن خشک به بالای لولا و پایین اون بزن. اگر صدایی بده یا خیلی خشک باشه، یک‌بار پنجره رو باز و بسته کن تا روغن پخش بشه.
۳: اسپانیولت و نقاط قفل
اسپانیولت رو کامل در وضعیت باز قرار بده. نقاط متحرک فلزی رو روغن بزن. از چکاندن زیاد روغن خودداری کن.
۴: غلطک کشویی (برای پنجره‌های ریلی)
پروفیل پایینی رو با دستمال تمیز کن، بعد از اون، محور غلطک رو با یک قطره روغن آغشته کن.
توصیه حرفه‌ای: از چه روغنی استفاده کنیم؟
روغن پیشنهادی باید:
- بیرنگ و بی‌بو باشه
- بافت خشک یا نیمه خشک داشته باشه (چسبناک نباشه)
- مخصوص قطعات صنعتی باشه، نه خانگی
- در صورت امکان، دارای خاصیت ضدزنگ باشه
سوالات متداول
۱. آیا میتوان با روغن موتور یراقآلات را روغنکاری کرد؟
خیر. روغن موتور خاصیت چسبندگی دارد و گردوغبار را جذب میکند. از روغنهای خشک و بیرنگ مخصوص یراقآلات استفاده کنید.
۲. اگر پنجره سخت باز شود، مشکل از یراق است؟
بله، اغلب یا روغنکاری نشده یا یکی از قطعات گیر کرده است. ابتدا سرویس کنید، اگر مشکل ادامه داشت باید بازدید شود.
۳. اسپری WD-40 برای پنجره مناسب است؟
بله، اگر بهمقدار کم و دقیق استفاده شود، یکی از بهترین گزینهها برای روانکاری یراقآلات است.
جمع‌بندی
اگر از یراقآلات باکیفیت مثل ROTO, YAER, PW, ACCADO یا PROWIN استفاده می‌کنید، مراقبت‌های ساده و منظم می‌تونن طول عمر اونا رو دو برابر کنن.
نگهداری و روغنکاری یراقآلات پنجره دوجداره، کار پیچیده‌ای نیست اما تاثیر زیادی بر کیفیت عملکرد و طول عمر آن‌ها دارد.
با صرف فقط ۱۵ دقیقه در هر فصل، می‌توانید از صرف هزینه‌های زیاد تعمیر و تعویض جلوگیری کنید.
هیچ‌وقت اجازه نده صدای «قیژ قیژ» یا سفت شدن پنجره به یک دردسر تبدیل بشه. همونطور که بدنه پنجره نیاز به نظافت داره، یراق هم نیاز به نفس کشیدن و سرویس داره.
